1. Strona główna
  2. Informacje o chorobach
  3. COVID-19

COVID-19

Czym jest COVID-19?

COVID-19 to choroba wywołana przez wirusa zespołu ostrej niewydolności oddechowej 2 (SARS-CoV-2). SARS-CoV-2 jest nowym szczepem koronawirusa. Przed grudniem 2019 r. nie występował u ludzi.

Istnieje wiele różnych rodzajów koronawirusów. Wirusy te wywołują infekcje głównie u zwierząt, ale niektóre z nich mogą też przenosić się na ludzi.

Trwająca obecnie epidemia COVID-19 rozpoczęła się pod koniec 2019 r. – Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) określiła ją jako pandemię w dniu 11 marca 2020 r. [1]

Jest to pierwsza pandemia spowodowana koronawirusem.

Symptoms of COVID-19

Jakie są objawy COVID-19?

Głównymi objawami COVID-19 są:

  • gorączka,
  • kaszel,
  • ogólne osłabienie lub zmęczenie,
  • zmiana lub utrata smaku lub zapachu,
  • ból gardła,
  • ból głowy,
  • bóle mięśni,
  • biegunka.

U różnych osób nasilenie objawów chorobowych może być bardzo różne.

U niektórych COVID-19 przebiega bezobjawowo Oznacza to, że nie pojawiają się żadne objawy zachorowania.

W poważnych przypadkach objawy mogą obejmować

  • trudności z oddychaniem lub duszności,
  • dezorientację,
  • ból w klatce piersiowej.

Osoby z ciężkimi objawami mogą wymagać specjalistycznej opieki medycznej i wspomagania funkcji życiowych.

Stan pacjenta może się szybko pogorszyć, a w takim przypadku nasilenie objawów występuje zwykle w drugim tygodniu choroby.

Niestety niektórzy chorzy na COVID-19 muszą być hospitalizowani. Część z nich może wymagać intensywnej opieki medycznej – chwilowo lub przez dłuższy czas.

Jakie są powikłania COVID-19?

U osób z ciężkimi objawami ze strony dróg oddechowych może być konieczne stosowanie respiratora (wspomaganej wentylacji mechanicznej). Sprawia to, że pacjenci są bardziej podatni na zakażenia inne niż COVID-19, takie jak zapalenie płuc.

U niektórych pacjentów z COVID-19 występuje też wyższe ryzyko powikłań związanych z zakrzepami krwi, takich jak udary czy zawały mięśnia sercowego.

Ponadto czasami u pacjentów pojawiają się objawy ze strony układu nerwowego. Mogą one obejmować przemijające zmiany osobowości lub zmiany poziomu czujności.

Prawdopodobieństwo konieczności hospitalizacji jest wyższe w przypadku osób starszych – zwłaszcza powyżej 60. roku życia – i u osób z chorobami współistniejącymi.

Ogólnie rzecz biorąc, ryzyko zgonu z powodu COVID-19 jest niskie, ale wyższe niż w przypadku grypy. Ryzyko takie jest większe w przypadku osób starszych, przewlekle chorych i osób z chorobami współistniejącymi.

Czym jest zespół post-COVID-19, zwany również przewlekłym COVID-19?

U niewielkiej liczby pacjentów mogą występować długotrwałe skutki zakażenia SARS-CoV-2. Jest to tzw. zespół post-COVID-19, zwany również przewlekłym COVID-19.

Zespół post-COVID-19 dotyka pacjentów niezależnie od wieku, w tym osoby z łagodnymi objawami choroby.

Jego objawy obejmują:

  • utratę węchu lub smaku,
  • zmęczenie,
  • ogólne osłabienie,
  • duszność,
  • zaburzenie funkcji poznawczych.

Nie ma testu, który pozwoliłby zdiagnozować zespół post-COVID-19, a objawy mogą utrzymywać się kilka tygodni, miesięcy lub dłużej.  Obecnie nie istnieje żadna forma leczenia tego zespołu, jednak dowody wskazują, że osoby zaszczepione przeciwko COVID-19 rzadziej zgłaszają objawy zespołu post-COVID-19.

Transmission of COVID-19

Jak rozprzestrzenia się COVID-19?

Wirus SARS-CoV-2 rozprzestrzenia się między ludźmi głównie przez niewielkie kropelki, uwalniane wraz z oddechem osoby zakażonej – zwłaszcza gdy ta mówi, śpiewa, krzyczy, kicha, kaszle itd. Takie cząstki mogą być przenoszone w pobliże innych osób (zwykle na odległość do dwóch metrów) i przez nie wdychane.

Większe cząstki (krople) mogą też osiadać na powierzchniach dotykanych przez inne osoby. Wirus może przenieść się później na dłonie takich osób, które mogą zarazić się przez dotykanie nosa, ust lub oczu. Na powierzchniach takich jak miedź czy karton wirus może przetrwać kilka godzin, a na powierzchniach z tworzyw sztucznych i stali nierdzewnej – kilka dni.

Osoba zakażona może zarażać nawet dwa dni przed wystąpieniem u niej objawów. Średnio jedna osoba zakażona może zarazić do pięciu innych osób, jeśli nie podejmują one żadnych środków zapobiegających przeniesieniu wirusa.

Od zakażenia do wystąpienia objawów zwykle upływa od pięciu do sześciu dni. Czas ten jest jednak zmienny i może wynosić od jednego dnia do dwóch tygodni.

Risk groups of COVID-19

Kto jest narażony na COVID-19?

Każdy może zachorować na COVID-19.

W niektórych populacjach prawdopodobieństwo ciężkiego przebiegu choroby jest jednak większe. Są to osoby po 60. roku życia i ciężarne kobiety, a także osoby z chorobami współistniejącymi, takimi jak:

  • otyłość,
  • nadciśnienie tętnicze,
  • cukrzyca,
  • choroby serca,
  • przewlekłe choroby płuc i dróg oddechowych,
  • choroby układu nerwowego,
  • osłabiony układ odpornościowy.

Objawy występujące u dzieci są zazwyczaj łagodniejsze niż u dorosłych. Mimo wszystko dzieci mogą zarażać wirusem inne osoby, a u niektórych może rozwijać się ciężka postać choroby.

Zatłoczone pomieszczenia zwiększają szanse na szybkie rozprzestrzenianie się COVID-19 – duże ogniska choroby występowały w więzieniach, ośrodkach dla migrantów i zakładach przetwórstwa żywności.

Możliwe, że zimne lub wilgotne powietrze zwiększa prawdopodobieństwo przekazywania wirusa między ludźmi.

Prevention of COVID

Jak zapobiegać zakażeniu COVID-19?

Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania COVID-19 jest szczepionka oraz podejmowanie odpowiednich działań, np. noszenie maseczek na twarzy i utrzymywanie dystansu fizycznego. Prawdopodobieństwo wystąpienia ciężkiego przebiegu choroby lub konieczności hospitalizacji jest niższe u osób zaszczepionych. Dlatego publiczne organy ds. zdrowia zachęcają wszystkie kwalifikujące się osoby do jak najszybszego przyjęcia pełnego cyklu szczepień przeciw COVID-19. Dowiedz się więcej o szczepionkach przeciwko COVID-19.

Zarówno zachowanie dystansu między osobami, jak i odpowiednie wietrzenie pomieszczeń oraz noszenie maseczki na twarzy pomagają powstrzymać rozprzestrzenianie się choroby.

Częste mycie rąk wodą i mydłem lub stosowanie roztworów na bazie alkoholu także przeciwdziała wnikaniu znajdującego się na dłoniach wirusa do organizmu przez oczy, nos lub usta. Więcej informacji szczegółowych znajduje się w naszej infografice na temat środków ograniczających rozprzestrzenianie się.

Treatment of COVID-19

Jak leczy się COVID-19?

Dostępne stają się leki pozwalające leczyć COVID-19, skierowane bezpośrednio na zwalczanie tego wirusa. Przede wszystkim mają jednak zapobiegać rozwijaniu się ciężkiej postaci choroby w grupach wysokiego ryzyka.

Podstawowym leczeniem w przypadku większości pacjentów z ciężkim przebiegiem choroby jest wspomaganie funkcji życiowych (np. tlenoterapia i odpowiednia podaż płynów), które zwykle jest wysoce skuteczne.

Najnowsze informacje o sposobach leczenia COVID-19 podano na stronie internetowej Europejskiej Agencji Leków (EMA): Leczenie i szczepionki na COVID-19 lub na stronie Komisji Europejskiej: Leczenie COVID-19 (europa.eu)

 

Dodatkowe informacje

--------------------------------------------------------------------

Odnośniki:

(1) Briefing prasowy na temat COVID-19, wstęp dyrektora generalnego WHO, 11 marca 2020 r. Dostępny pod adresem: https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---11-march-2020

 

Uwaga: Niniejsza ulotka ma przekazać ogólne informacje i nie powinna zastąpić profesjonalnej porady medycznej.

Szczepionki przeciwko COVID-19

Dowiedz się więcej na temat działania szczepionek przeciw COVID-19, ich opracowywania i zatwierdzania oraz monitorowania ich bezpieczeństwa.