Bezpieczeństwo szczepionek i działania niepożądane
Tak jak inne leki, u niektórych osób szczepionki mogą wywoływać działania niepożądane. Mają one zazwyczaj łagodny przebieg i są krótkotrwałe. Występują rzadko, a zatwierdzone szczepionki uznaje się za bardzo bezpieczne. Niektóre szczepionki mogą być jednak nieodpowiednie dla osób cierpiących na alergie lub pewne choroby.
Działania niepożądane
Objawiają się one przeważnie niewysoką gorączką, bólem lub zaczerwieniem w miejscu wkłucia. Poważne działania niepożądane występują bardzo rzadko.
Po zatwierdzeniu szczepionki do stosowania w UE/EOG, Europejska Agencja Leków (EMA) i organy krajowe stale monitorują, czy u osób zaszczepionych występują jakiekolwiek skutki uboczne.
Więcej informacji na temat działań niepożądanych – patrz:
Zgłaszanie działań niepożądanych
Sprawdź, w jaki sposób bezpieczeństwo szczepionek i wszelkie możliwe działania niepożądane są stale monitorowane w celu ochrony pacjentów w całej Europie.
Kiedy nie należy się szczepić
Niektóre osoby nie mogą się zaszczepić ze względu na swój szczególny stan zdrowia. Jeśli pracownik ochrony zdrowia poinformuje pacjenta, że występują u niego przeciwwskazania do przyjęcia określonej szczepionki, pacjent nie powinien się szczepić tym preparatem. Przeciwwskazanie to stan lub okoliczności, które sprawiają, że podanie określonej szczepionki jest dla pacjenta niebezpieczne. W takich przypadkach ryzyko związane ze szczepieniem przeważa nad korzyściami.
Reakcje alergiczne
Jedną z częstych przyczyn, dla których pacjenci się nie szczepią, jest alergia na którąkolwiek z substancji czynnych lub składników szczepionki. Jeśli u pacjenta wystąpiła skrajna reakcja na szczepionkę, powodująca wstrząs, obrzęk i trudności w oddychaniu (anafilaksja), nie powinien on ponownie otrzymać tej szczepionki, chyba że ostatecznie wykluczono ją jako przyczynę takiej reakcji.
Inne przeciwwskazania
Przeciwwskazaniem do podania niektórych szczepionek mogą być również pewne choroby lub metody leczenia. Na przykład osoby z zaburzeniami układu odpornościowego lub objęte określonym leczeniem nie mogą przyjąć niektórych szczepionek, m.in. szczepionki przeciwko odrze, śwince, różyczce, ospie wietrznej czy szczepionki doustnej przeciwko durowi brzusznemu.
Osoby z osłabionym układem odpornościowym mogą skorzystać na tym, że osoby w ich otoczeniu są w pełni zaszczepione, ponieważ są wtedy pośrednio chronione.
Mogą występować inne przeciwwskazania dla niektórych szczepionek i należy je omówić z pracownikiem ochrony zdrowia.
Szczepienia w czasie ciąży
Należy również pamiętać, że w czasie ciąży nie zaleca się stosowania niektórych szczepionek. Należy unikać m.in. szczepionek przeciwko odrze, śwince i różyczce. Kobiety powinny otrzymać wszystkie rutynowo zalecane szczepionki przed osiągnięciem wieku rozrodczego. Przed zaszczepieniem się powinny poinformować swojego lekarza, jeśli mogą być w ciąży, w celu omówienia szczepionek, które można podawać w czasie ciąży i po porodzie.