Mpox, (tzw. ospa małpia, ang. monkeypox)
Czym jest mpox?
Mpox jest rzadko występującą chorobą wirusową, która powoduje objawy ostrej infekcji wirusowej (gorączka, ból głowy, bóle mięśni) i wysypkę przypominającą krosty lub pęcherze.
W 2022 r. po raz pierwszy odnotowano dużą liczbę przypadków choroby w UE i na świecie, w krajach, w których choroba nie była dotąd powszechna. W ognisku obserwowanym w 2022 r. w krajach UE/EOG zgłoszono łącznie ponad 20 tys. zachorowań. Przypadki te nie były powiązane z podróżami do miejsc, w których w przeszłości występowały zachorowania na mpox.
Jakie są objawy mpox?
Objawy obejmują zmiany, które mogą być trudne do odróżnienia od tych powodowanych przez zakażenia innymi wirusami, w tym do pewnego stopnia przez wirus ospy wietrznej.
U chorych na mpox często występują następujące objawy:
- gorączka
- ból głowy
- dreszcze
- wyczerpanie
- obrzęk węzłów chłonnych
- ból pleców i bóle mięśni
- zmiany błony śluzowej i wysypka skórna.
Wysypka może pojawić się przed wystąpieniem innych objawów lub później i zazwyczaj zlokalizowana jest na twarzy, dłoniach, stopach, wokół narządów płciowych lub odbytu.
Zmiany skórne często pojawiają się najpierw jako plamy, które przekształcają się w wypełnione płynem pęcherze, a następnie, zanim skóra całkowicie się zagoi, w strupy.
Jakie są powikłania mpox?
Większość osób, które zachorowały na mpox wraca do zdrowia bez żadnych komplikacji. Nowo zidentyfikowane zachorowania na mpox powinny zostać poddane ocenie lekarskiej pod kątem ciężkości i czynników ryzyka (np. choroby współistniejące lub leki wpływające na pracę układu odpornościowego, nieleczone zakażenie wirusem HIV itp.). Pacjenci z ciężką postacią choroby mogą wymagać hospitalizacji i (lub) leczenia lekami przeciwwirusowymi.
W jaki sposób rozprzestrzenia się wirus mpox?
W Afryce, gdzie wirus mpox krąży wśród zwierząt, wirus może przechodzić ze zwierząt na ludzi poprzez bezpośredni kontakt z zakażonymi zwierzętami, takimi jak gryzonie.
W Europie wirus może być przenoszony z jednej osoby na drugą poprzez:
- bliski kontakt z uszkodzeniami skóry zakażonej osoby;
- kropelki wydostające się z dróg oddechowych podczas długotrwałego kontaktu
- kontakt z zakażonymi powierzchniami.
Podczas epidemii w 2022 r. większość zdiagnozowanych przypadków mpox występowała u mężczyzn utrzymujących kontakty seksualne z mężczyznami, co wskazuje, że transmisja nastąpiła podczas stosunku płciowego.
Kto jest narażony na ryzyko zakażenia wirusem mpox?
Pomimo, że większość przypadków w 2022 r. dotyczyła mężczyzn utrzymujących kontakty seksualne z mężczyznami, każdy, kto ma bliski, bezpośredni kontakt (w tym seksualny) z osobą chorą na mpox, jest narażony na ryzyko zakażenia się tym wirusem. Kontakt z odzieżą, pościelą, ręcznikami, przedmiotami i innymi powierzchniami, które były użytkowane przez osobę chorą na mpox może również prowadzić do przenoszenia wirusa.
Większe prawdopodobieństwo zachorowania na mpox i powikłań może występować u osób z osłabionym układem odpornościowym ze względu na występowanie chorób współistniejących, przyjmowanie niektórych leków lub stosowane leczenie (np. chemioterapia).
Należy zauważyć, że chociaż grupy te mogą być w większym stopniu zagrożone, zachorować może każdy, kto ma kontakt z osobą zakażoną.
Jak zapobiegać zachorowaniu na mpox?
Mpox można zapobiegać poprzez unikanie bliskiego kontaktu z osobami zakażonymi i przestrzeganie zasad higieny, w tym. częste mycie rąk wodą z mydłem.
Szczepienie przeciwko ospie prawdziwej, chorobie wywołanej przez pokrewny wirus, zapewnia pewną ochronę przed zachorowaniem na mpox.
Osoby, które przypuszczają, że mogły mieć kontakt z wirusem mpox, powinny odizolować się od innych i natychmiast zasięgnąć porady lekarskiej w swojej placówce ochrony zdrowia.
Uwaga: Celem niniejszej broszury informacyjnej jest udzielenie ogólnych informacji i nie powinna ona zastąpić profesjonalnej porady medycznej.